Til baka í yfirlit

Sjóðfélaga­lán

Sjóðfélagar sem greitt hafa til samtryggingardeildar hjá Birtu lífeyrissjóði geta sótt um húsnæðislán hjá sjóðnum, að uppfylltum ákveðnum skilyrðum.

Aukning í lánveitingum

Aukning var í afgreiddum sjóðfélagalánum milli ára en veitt voru 512 sjóðfélagalán á árinu 2024 samanborið við 315 lán árið áður.

Afgreidd sjóðfélagalán

á árinu 2024

Afgreidd sjóðfélagalán

Á árinu 2023

Afgreidd sjóðfélagalán

Fjárhæðir í milljónum kr.

2024 2023 2022 2021
Fjárhæð 15.843 8.364 6.655 4.600
Fjöldi lána 512 315 281 229
Meðalfjárhæð 30,9 26,6 23,7 20,1

Veitt sjóðfélagalán eftir lánategund

Fjárhæðir í milljónum kr.

2024 meðalfjárhæð 2023 meðalfjárhæð 2022 meðalfjárhæð
Veitt verðtryggð lán - fastir vextir 418 32,2 37 37,0 0 0,0
Veitt verðtryggð lán - breytilegir vextir 13.871 34,5 5.892 28,7 2.662 26,4
Veitt óverðtryggð lán - breytilegir vextir 1.554 16,0 2.435 22,3 3.993 22,2
Samtals veitt lán 15.843 8.364 6.655
Hlutfall af heildareignum sjóðsins óbreytt milli ára

Í árslok 2024 voru lán til sjóðfélaga um 67,2 milljarðar króna en voru 60,3 milljarðar árið áður. Þetta eru um 9,7% af heildareignum sjóðsins og er hlutfallið óbreytt milli ára.

Staða sjóðfélagalána í árslok

fjárhæðir í milljónum króna

2024 Fjöldi Meðalfjárhæð 2023 Fjöldi Meðalfjárhæð
Verðtryggð lán - fastir vextir 3.788 224 17,0 3.648 236 15,4
Verðtryggð lán - breytilegir vextir 45.300 2.104 21,5 34.905 1.956 17,8
Óverðtryggð lán - breytilegir vextir 18.109 1.103 16,4 21.778 1.238 17,6
Samtals 67.197 3.431 19,6 60.331 3.430 17,6

Vanskil og uppgreiðslur sjóðfélagalána

Vanskilahlutfall sjóðfélagalána lækkar aðeins á milli ára og var um 0,021% samanborið við 0,028% árið áður.

Uppgreiðslur sjóðfélagalána stóðu nánast í stað á milli ára en greidd voru upp 455 lán að fjárhæð 6,93 milljarðar króna samanborið við 422 lán að fjárhæð 6,89 milljarðar árið áður.

Sjóðfélagalán

Með lánareiknivél á heimasíðu sjóðsins er hægt að kynna sér hvaða tegund lána hentar best

Hámarks veðsetningarhlutfall er 65% af fasteignamati eða kaupverði í fasteignaviðskiptum nema þegar um fyrstu kaup sjóðfélaga er að ræða en þá er veðhlutfallið 75%.

Hægt er að velja milli þriggja lánategunda:

  • Verðtryggð lán með föstum vöxtum
  • Verðtryggð lán með breytilegum vöxtum
  • Óverðtryggð lán með breytilegum vöxtum

Með lánareiknivél á heimasíðu sjóðsins er hægt að kynna sér hvaða tegund lána og samsetning hentar best. Allar lánategundir eru í boði með jöfnum greiðslum eða jöfnum afborgunum og lánstíminn getur verið á bilinu 5 – 40 ár.

Lánsréttur hjá Birtu lífeyrissjóði

Lánsrétt hafa sjóðfélagar sem uppfylla að lágmarki eitt eftirfarandi skilyrða:

  • Hafa greitt síðastliðna 6 mánuði samfellt í samtryggingadeild
  • Hafa greitt að lágmarki 36 mánuði til sjóðsins í samtryggingardeild
  • Sama rétt eiga lífeyrisþegar sem uppfylla skilyrði við töku lífeyris og makar lífeyrisþega

Lánsupphæð, lánstími og lánskjör

Á árinu 2024

Hámarkslánsfjárhæð sjóðfélagalána voru 65 milljónir króna á árinu 2024, hámarksveðhlutfall er 65% af fasteignamati eða kaupverði ef um fasteignaviðskipti er að ræða en allt að 75% ef um fyrstu kaup er að ræða.

Breytilegir verðtryggðir vextir sjóðfélagalána lækkuðu á fyrri helmingi ársins úr 3,29% í 3,08% en hækkuðu svo aftur í október í 3,15%. Óverðtryggðu vextirnir voru óbreyttir þar til í byrjun nóvember en Seðlabankinn lækkaði meginvexti sína í október 2024. Óverðtryggðu vextirnir fóru þá úr 10,35% í 10,10% og lækkuðu svo aftur í desember í 9,60%. Breytilegu verðtryggðu vextirnir fylgja þróun vaxta á verðtryggðum ríkisskuldabréfum og óverðtryggðu vextirnir fylgja meginvöxtum Seðlabanka Íslands.

Lánsupphæð, lánstími og lánskjör

Lánstími lána er 5 – 40 ár, lágmarksfjárhæð er kr. 1 millj. kr. og var að hámarki kr. 65 millj. kr. og hægt er að velja milli jafnra afborgana eða jafnra greiðsla af lánunum.

Afgreiðsla lána

Sjóðfélagar sækja um lán með rafrænum skilríkjum á heimasíðu Birtu, fá rafrænt greiðslumat og afla sjálfir nær allra gagna sem nauðsynleg eru

Miklar framfarir hafa átt sér stað í tengslum við afgreiðslu sjóðfélagalána á undanförnum árum og hefur það sparað mikinn tíma og fyrirhöfn bæði fyrir sjóðfélaga og starfsmenn. Nær allar umsóknir um lán og skilmálabreytingar koma inn með rafrænum hætti en enn þarf að undirrita á pappír veðskuldabréf og skilmálabreytingar lánanna en það þarf að þinglýsa þessum skjölum á pappír hjá Sýslumanni.

Birta hefur unnið að því undanfarin misseri að hefja rafrænar þinglýsingar á veðskuldabréfum, skilmálabreytingum og veðflutningum lána.

Ávinningur rafrænna þinglýsinga er mjög mikill bæði fyrir lántaka og lánveitendur en biðtími styttist til muna, ekki þarf að ferðast með pappírsskjöl á milli aðila og handvirkt vinnuframlag minnkar.

Verkefni um rafrænar þinglýsingar hjá Sýslumannsembættunum hefur verið í gangi frá árinu 2019 og staðan er þannig að nú er mögulegt að þinglýsa nær öllum tegundum veðskuldabréfa og skilmálabreytinga sem tengjast þeim rafrænt. Lánveitendur þurfa að aðlaga sín kerfi þannig að hægt sé að tengjast rafrænu þinglýsingakerfi embættanna og er þeirri vinnu að mestu leyti lokið hjá Birtu. Stjórnarfrumvarp til laga um rafrænar skuldaviðurkenningar hefur verið lagt fram en hefur ekki enn tekið gildi.

Skattfrjáls ráðstöfun séreignarsparnaðar

Þann 1. júlí 2017 tóku gildi lög um stuðning til kaupa á fyrstu íbúð en þau heimila rétthöfum að verja uppsöfnuðu iðgjaldi séreignar til kaupa á fyrstu íbúð og jafnframt að ráðstafa séreignariðgjaldi inn á höfuðstól láns sem tryggt er með veði í fyrstu íbúð, upp að ákveðnu hámarki yfir tíu ára samfellt tímabil. Almenn heimild til að nýta séreignasparnað vegna kaupa á íbúðarhúsnæði til eigin nota eða til ráðstöfunar upp í höfuðstól láns sem tekið var vegna kaupanna var framlengd til ársloka 2025.